Nieuwe Bouwen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het Nieuwe Bouwen is een Nederlandse architectuurstroming uit de periode van circa 1915 tot 1960, gekenmerkt door functionaliteit, soberheid en het gebruik van moderne materialen zoals glas, staal en beton.
Omschrijving
Het Nieuwe Bouwen, ook bekend als Nieuwe Zakelijkheid of Functionalisme, is een verzamelnaam voor vernieuwingen in de architectuur die opkwamen in het begin van de 20e eeuw. De stroming legde de nadruk op de functie van een gebouw, waarbij vorm werd bepaald door het beoogde gebruik ('vorm volgt functie'). Architecten streefden naar efficiënte, hygiënische en functionele gebouwen, zoals scholen, woningen en fabrieken, en verwierpen ornamenten en traditionele stijlen. Belangrijke kenmerken zijn transparantie, ruimte, licht en lucht, platte daken, stalen raamkozijnen en een gebrek aan decoraties. Ook volkshuisvesting en stedenbouw waren belangrijke aandachtsgebieden voor aanhangers van het Nieuwe Bouwen.
Kenmerken en materialen
Kenmerkend voor het Nieuwe Bouwen is de toepassing van nieuwe materialen en technieken, zoals gewapend beton en staal, wat leidde tot mogelijkheden voor skeletbouw en dunnere wanden. Dit maakte vrij indeelbare plattegronden en transparante gevels met veel glas mogelijk. Standaardisatie en montagebouw werden ook toegepast om sneller en goedkoper te kunnen bouwen.
Verwante stromingen en voorbeelden
Het Nieuwe Bouwen wordt vaak geassocieerd met en overlapt met de Nieuwe Zakelijkheid en Functionalisme. Ook de Internationale Stijl vertoont veel overeenkomsten. Bekende Nederlandse architecten die tot deze stroming worden gerekend zijn onder anderen Gerrit Rietveld, J.J.P. Oud, Jan Duiker en L.C. van der Vlugt. Voorbeelden van gebouwen in de stijl van het Nieuwe Bouwen zijn onder meer het Sanatorium Zonnestraal in Hilversum, de Van Nellefabriek in Rotterdam, het Rietveld Schröderhuis in Utrecht en de Bergpolderflat in Rotterdam.
Vergelijkbare termen
Functionalisme
Gebruikte bronnen: